Nhìn con còi cọc, ốm yếu khiến mẹ vô cùng lo lắng và không biết làm sao để bé nhanh chóng hồi phục trở lại. Hơn nữa, việc suy dinh dưỡng, thiếu chất trong những năm đầu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất và trí tuệ của bé sau này. Đừng lo, bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ không còn băn khoăn trẻ suy dinh dưỡng ăn gì để tăng cân nhanh sau 3 tháng. Mời mẹ tham khảo nhé!

Nguyên nhân trẻ suy dinh dưỡng

Có nhiều nguyên nhân khiến bé bị suy dinh dưỡng trong đó tiêu biểu là:

  • Các bữa ăn không đầy đủ dưỡng chất, dưỡng chất không cân bằng, không đảm bảo chất lượng…
  • Thiếu vi chất dinh dưỡng như: canxi, sắt, kẽm, vitamin, selen và khoáng chất khác dẫn đến bé dễ bị nhiễm bệnh, biếng ăn, suy dinh dưỡng,… tác động xấu đén sự phát triển của hệ cơ, xương khớp, hệ thần kinh.
  • Bé lớn ít vận động ít, lười luyện tập thể dục thể thao nên sức đề kháng kém, yếu ớt, dẫn đến biếng ăn, kém ngủ, tăng cân chậm, chậm phát triển các tế bào xương khiến tình trạng thấp còi diễn ra nghiêm trọng hơn.

Hậu quả của suy dinh dưỡng thấp còi

Suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ là tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu và nếu không được phát hiện cũng như có những giải pháp kịp thời, có thể gây ra nhiều hậu quả khó lường:

  • Bé suy dinh dưỡng thấp còi thường dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng như viêm phổi, sởi, tiêu chảy… dẫn đến biếng ăn, suy dinh dưỡng nặng hơn và tạo thành một vòng lẩn quẩn.
  • Bé suy dinh dưỡng thấp còi thường có chiều cao hạn chế vì thiếu hụt dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của  hệ cơ xương.
  • Suy dinh dưỡng thấp còi khiến bé bị cản trở về sự phát triển nhận thức, kém phát triển tầm vóc ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng lao động trong tương lai.
  • Bé suy dinh dưỡng, thấp còi thường thờ ơ, quấy khóc, không hứng thú với các hoạt động vui chơi, khám phá cuộc sống. Điều này  sẽ hạn chế sự tương tác và giảm khả năng học hỏi của bé.
  • Các bé suy dinh dưỡng khi trưởng thành, thường có tầm vóc thấp bé, sẽ ảnh huởng đến khả năng lao động và có xu hướng mắc các bệnh về chuyển hóa, béo phì, tim mạch…

Giải pháp cho bé suy dinh dưỡng

1. Chế độ dinh dưỡng đối với bé suy dinh dưỡng

Trong quá trình chăm sóc bé suy dinh dưỡng bắt kịp đà tăng trưởng, mẹ cần tuân thủ những nguyên tắc dinh dưỡng chung như sau:

  • Ưu tiên các thức ăn chứa nhiều chất đạm: thịt, cá, tôm, cua, trứng, sữa. Đặc biệt các loại thức ăn có chứa nhiều Kẽm như: thịt gà, con hàu…, vì thiếu kẽm là một trong những nguyên nhân gây chậm phát triển chiều cao ở bé.

Trẻ suy dinh dưỡng ăn gì để tăng cân nhanh chóng

 

Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung kẽm

  • Tích cực cho bé ăn nhiều rau xanh, quả chín cung cấp nhiều vi chất dinh dưỡng, đồng thời phòng ngừa táo bón giúp bé hấp thu tốt các vi chất như: canxi, sắt, kẽm… để phát triển tốt chiều cao.
  • Bữa ăn của bé cần được tăng cường thêm 2 – 3 bữa phụ/ ngày bên cạnh 3 bữa chính và đảm bảo đủ 4 nhóm chất thực phẩm trong các bữa chính: nhóm bột đường (cơm,bún, phở, mì, nui…), nhóm đạm (thịt, cá, trứng, tôm, cua, lươn, đậu…), nhóm chất béo (dầu, mỡ), nhóm vitamin và khoáng chất (rau củ, trái cây).
  • Mẹ cần tăng cường năng năng lượng đáp ứng nhu cầu của bé: Để biết được nhu cầu trẻ suy dinh dưỡng ăn gì để tăng cân, mẹ cần tính được nhu cầu năng lượng của bé theo công thức: 1000 Kcal + 100 x Số tuổi. Đặc biệt, bé còi xương suy dinh dưỡng cần tăng năng lượng hơn nhu cầu bình thường để nhanh chóng phục hồi tình trạng dinh dưỡng bằng cách tăng cường số lượng món ăn trong cùng một bữa ăn, tăng số lần ăn trong ngày nếu bé không thể ăn nhiều trong một lần.

Đối với bé từ 1-3 tuổi, trong mỗi bữa chính khoảng một chén cháo hoặc cơm nát (30g gạo) với 30 gam thịt nạc hoặc tôm, cua, cá, lươn, ếch, hàu, đậu nành…, 20 – 30 gam rau củ quả băm, 10 ml dầu ăn. Mẹ có thể cho bé ăn thêm các bữa phụ từ sữa, sữa chua, phômai, bánh flan, trái cây. Đừng quên tăng cường thêm dầu mỡ trong mỗi bữa ăn của bé, mẹ nhé.

Song song với những nguyên tắc dinh dưỡng chung, mẹ cần kích thích sự thèm ăn của bé. Mẹ cần khéo léo để bé “hợp tác” với bữa ăn mà không có cảm giác sợ sệt. Như vậy, mẹ cần chia thời gian các bữa ăn hợp lý, không nên cho bé ăn vặt vì sẽ khiến bé không có cảm giác đói khi đến bữa ăn chính. Đồng thời, trong bữa ăn, mẹ cần duy trì không khí thoải mái, hãy để bé tự quyết định lượng thức ăn, không ép buộc và không để bữa ăn kéo dài hơn 30 phút.

Bên cạnh đó, mẹ hãy quan tâm đến tính đa dạng của các món ăn, cố gắng để các món ăn bày lên bàn trông thật màu sắc và ngon lành, bé sẽ thích thú ăn hơn.

Nếu cần, mẹ hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc bổ sung các vi chất dinh dưỡng vitamin D, vitamin A, canxi, kẽm, sắt dưới dạng thuốc.

Lưu ý rằng, bé đang trong tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi, nhu cầu về dinh dưỡng của bé không giống các bé đang phát triển bình thường, chính vì vậy các chuyên gia cũng khuyên mẹ nên cho bé dùng các sản phẩm sữa đặc trị dành cho bé suy dinh dưỡng thấp còi có chứa thành phần ưu việt cần thiết tối đa cho sự phát triển của bé. Để giúp bé tăng cân tốt, mẹ có thể cho bé dùng sữa whismilk BA và whismilk IQ MK-7 với công thức cao năng lượng, bổ sung vitamin và khoáng chất đáp ứng 100% nhu cầu dinh dưỡng RNI được đề nghị bởi tổ chức quốc tế FAO/WHO cho bé suy dinh dưỡng, thấp còi.

Sản phẩm: Super enzyme và Cefia BA là 2 dòng Sản phẩm đặc chế cho bé suy dinh dưỡng thấp còi, giúp bé bắt kịp đà tăng trưởng. Sản phẩm có những công dụng đột phá như:

  • Kích thích ngon miệng với vitamin nhóm B, kẽm và lysin.
  • Giúp hệ tiêu hoá luôn khoẻ mạnh và hấp thu tốt các dưỡng chất với sự kết hợp độc đáo của chất xơ tiêu hóa hoà tan inulin & FOS và chủng lợi khuẩn Bifidobacterium, BB-12.
  • Giúp bé tăng cân tốt với công thức giàu đạm và năng lượng, đặc biệt bổ sung đạm whey giàu alpha-lactalbumin chứa nhiều các axit amin thiết yếu và chất béo chuyển hoá nhanh MCT
  • Hỗ trợ hấp thu canxi, giúp phát triển xương và chiều cao của bé với 30% canxi và gấp đôi vitamin D3.
  • Tăng cường sức đề kháng, bảo vệ bé khoẻ mạnh với sữa non Colostrum chứa rất nhiều kháng thể, các vitamin và khoáng chất thiết yếu như A, C, D, E, selen, kẽm…
  • Phát triển thị giác và chức năng ghi nhớ của bé bằng những dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển não bộ như DHA, axit linoleic, axit alpha-linolenic, taurin & cholin

Không chỉ quan tâm việc trẻ suy dinh dưỡng ăn gì để tăng cân, mẹ cần cho bé ăn đúng cách:

  • Cần đảm bảo cho bé ăn đủ bữa: 3 bữa chính (có đủ 4 nhóm thực phẩm) và các bữa phụ như: sữa, sữa chua, phô mai, bánh flan, tàu hũ, bánh bông lan, trái cây… , góp phần làm cho khẩu phần trong xuyên suốt cả ngày của bé đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng.
  • Mẹ nên lựa chọn thực phẩm phù hợp với độ tuổi để đáp ứng nhu cầu và tính cân đối của khẩu phần ăn theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị ở từng giai đoạn phát triển của bé.
  • Đồ ăn của bé cần được chế biến đúng cách để tạo cảm giác thích thú cho bé và giảm việc thất thoát các chất dinh dưỡng trong quá trình chế biến và bảo quản.
  • Khuyến khích bé ăn thay vì ép buộc, hãy để bé thoải mái ăn theo nhu cầu và không nên kéo dài bữa ăn quá lâu (trên 30 phút) và không gây tâm lý ức chế trong bữa ăn của bé. Nếu bé không ăn được nhiều, nên chia thành nhiều bữa cho bé. Lưu ý, trước giờ ăn  1-2 giờ, không nên cho bé ăn vặt để bé có cảm giác đói, khi đến bữa ăn bé sẽ cảm thấy ngon miệng hơn.

Dưới đây là thực đơn chi tiết giúp bé 3-5 tuổi tăng cân sau 3 tháng mà mẹ có thể tham khảo:

Thực đơn cho trẻ suy dinh dưỡng ăn gì để tăng cân

 

Thực đơn chi tiết cho bé 3 – 5 tuổi

2. Những lưu ý khác giúp bé suy dinh dưỡng tăng cân nhanh

Mẹ cần cho bé khám dinh dưỡng định kỳ để được các bác sĩ theo dõi sức khoẻ và nhận biết mức độ phục hồi dinh dưỡng của bé. Thông qua việc kiểm tra sức khỏe của bé, bác sĩ dinh dưỡng sẽ đánh giá tổng quát về thể chất và sự tăng trưởng của bé. Thậm chí kể cả khi bé không bị suy dinh dưỡng thấp còi, mẹ cũng cần theo dõi cân nặng mỗi tháng 1 lần vào 1 ngày cố định trong tháng.

Thêm vào đó, mẹ cũng cần khuyến khích bé luyện tập thể thao để hỗ trợ khả năng tiêu hóa, hấp thụ dinh dưỡng, đồng thời giúp phát triển chiều cao của bé. Vì vậy, mẹ nên cho bé vận động phù hợp lứa tuổi, tắm nắng 15 – 30 phút mỗi ngày vào sáng sớm  , ngủ đủ giấc và ngủ sớm trước 22 giờ.

Với những thông tin về việc trẻ suy dinh dưỡng ăn gì để tăng cân cũng như những lời khuyên về dinh dưỡng sinh hoạt trên đây, hy vọng sẽ có ích cho mẹ trong cuộc chiến lấy lại cân nặng cho bé yêu bắt kịp đà tăng trưởng cùng các bạn.

 
Bs. Nguyễn Thị Hoa- Trung Tâm Dinh Dưỡng Hà Nội